Dopamine, ook wel het “gelukshormoon” genoemd, speelt een rol in hoe we ons goed voelen. Het zorgt ervoor dat we plezier ervaren, het verlangen hebben om dat plezier opnieuw te zoeken, en het motiveert ons om in actie te komen. Te veel afhankelijkheid van activiteiten die dopamine vrijmaken, kan een probleem worden.
Wat is een Dopamineverslaving?
Dopamineverslaving ontstaat als je steeds op zoek bent naar activiteiten die snel en veel dopamine in je hersenen vrijmaken. Dit kan gaan om verslavingen aan sociale media, videogames, gokken, fastfood, of drugs. Alleen een professional kan vaststellen of je echt verslaafd bent, je kunt wel zelf gedragspatronen herkennen die op een afhankelijkheid wijzen.
De signalen van dwangmatig gedrag
- Constant op zoek naar plezier
Je herkent dit gedrag doordat je steeds op zoek bent naar snel plezier. Bijvoorbeeld door voortdurend je telefoon te checken, op sociale media te scrollen, of videogames te spelen. Wanneer je jezelf moeilijk kunt beheersen, kan dit een teken van dwangmatig gedrag zijn. - Weinig interesse in andere activiteiten
Activiteiten waar je vroeger van genoot, zoals sporten, lezen, of tijd doorbrengen met vrienden en familie, zijn nu minder aantrekkelijk. Je bent voornamelijk bezig met de activiteiten die direct een dopamine-boost geeft. - Meer nodig hebben
Net als bij andere verslavingen, heb je steeds meer nodig hebben van de activiteit om hetzelfde plezier te voelen. Om hetzelfde plezierige gevoel te krijgen moet steeds meer tijd besteden aan deze activiteiten. - Negatieve invloed op het dagelijks leven
Wanneer je gedrag je werk, studie, relaties of andere verantwoordelijkheden beïnvloedt. Dit kan zich uiten in gemiste deadlines, slechtere prestaties op school of werk, en spanningen in je persoonlijke relaties. Dit gedrag heeft een vicieuze cirkel van schuldgevoelens en stress, waardoor je nog meer geneigd bent om terug te vallen op de activiteiten die je juist wilt vermijden. - Concentratieproblemen
Heb je moeite om je te concentreren? Wat je vroeger makkelijk kon, zoals een film kijken, voelt nu te lang. Je raakt snel afgeleid en hebt moeite om je aandacht ergens bij te houden. Misschien wissel je vaak tussen taken zonder iets echt af te maken. Je hebt het gevoel dat je steeds nieuwe dingen nodig hebt om je bezig te houden.
Hoe ga je om met dwangmatig gedrag?
- Zelfreflectie en erkenning
Het belangrijkste is om te erkennen dat je een uitdaging hebt. Denk na over je gedrag en hoe tevreden je bent met je huidige situatie. Het feit dat je deze blog leest, is al een goede stap voor zelfreflectie. - Stel grenzen
Beperk de tijd die je besteedt aan activiteiten die dopamine vrijmaken. Stel tijden in waarop je deze activiteiten mag doen en houd je hieraan. - Gezonde Alternatieven
Vervang activiteiten die dopamine vrijmaken door gezonde alternatieven. Denk aan sporten, meditatie, of een hobby die je voldoening geeft zonder directe beloning. - Verander je Omgeving
Een belangrijke manier om dwangmatig gedrag te verminderen, is door je omgeving aan te passen. Wil je minder op je telefoon zijn? Haal je telefoon uit je slaapkamer en koop een wekker. Maak je slaapkamer telefoonvrij. Wil je minder op social media? Zet je meldingen uit. Wil je meer water drinken? Koop kleine flesjes en verspreid ze door je huis. - Professionele Hulp bij EpexMind
Als je moeite hebt om je gedrag te veranderen, zoek dan professionele hulp bij EpexMind. Onze ervaren psychologen helpen je om de oorzaken van je gedrag te begrijpen en bieden praktische middelen om hiermee om te gaan. Bij EpexMind werken we samen met jou om een persoonlijke aanpak te ontwikkelen die aansluit bij jouw specifieke behoeften en doelen. We bieden een ondersteunende omgeving waarin je de kennis, inzicht en begeleiding krijgt die je nodig hebt om positieve veranderingen in je leven aan te brengen.
