Narcolepsie
Narcolepsie wordt ook wel een slaap-waakstoornis genoemd. Het heeft een grote impact op je dagelijks leven, je sociale contacten en je carrière. Je hebt last van plotselinge aanvallen van slaap die niet of moeilijk te beheersen zijn. Op dat moment verslappen ook je spieren.
Je moet slapen. Vaak duren deze dutjes maar kort. Narcolepsie heeft niets te maken met een slaapstoornis of slaapproblemen. De oorzaak ligt in een tekort aan de stof hypocretine. Wat is narcolepsie en welke kenmerken en symptomen horen hierbij? Wat veroorzaakt deze slaap-waakstoornis? Hoe kun je hier zelf beter omgaan en bestaan er behandelingen voor?
Wat is narcolepsie?
Narcolepsie is een stoornis waarbij je overdag meerdere keren in slaap valt. Je kunt je niet verzetten tegen deze aanvallen. Op het moment dat je de onbedwingbare slaap voelt opkomen, kun je ook last krijgen van spierverslapping. Je kunt ook in een waaktoestand blijven als je narcolepsie hebt. Dit is een fase die je kunt vergelijken met slaapwandelen.
Je bent ogenschijnlijk “wakker” maar niet bij bewustzijn. Je gaat in dit geval door met waar je mee bezig was, zonder dat je je hier achteraf iets van kunt herinneren. Narcolepsie kan ook worden uitgelokt door emoties zoals uitbundig lachen. Je kunt dan voor een korte periode spierverslappingen ervaren. Vaak gaat het om de spieren van de nek, de armen en kaken.
Als je narcolepsie hebt, heb je vaak ook last van heftige dromen in je REM-slaap. Dit worden ook wel hypnagoge hallucinaties genoemd. Dit zijn korte dromen die levensecht zijn en in veel gevallen angst veroorzaken. Hypnagoge hallucinaties kun je ervaren wanneer je inslaapt als je naar bed gaat, maar ook overdag.
Kenmerken van een slaap-waakstoornis of narcolepsie
Narcolepsie gaat samen met verschillende kenmerken en symptomen. Zoals plotseling onbedwingbare slaap, spierverslappingen bij heftige emoties en levensechte droombeelden tijdens de REM-slaap. Ze hebben een flinke impact op jouw dagelijks leven en functioneren.
-
Meerdere periodes van niet-controleerbare slaap gedurende de dag
-
Heftige en beangstigende dromen in de REM-slaap (hypnagoge hallucinaties)
-
Spierverslappingen bij emoties (kataplexie)
-
Tijdelijke verlamming na het wakker worden
-
Onregelmatig en verstoord eetpatroon
-
Overgewicht door een tekort aan hypocretine
Waardoor wordt narcolepsie veroorzaakt?
Een slaap-waakstoornis of narcolepsie komt niet zo vaak voor. In Nederland wordt de diagnose bij gemiddeld 0,03% van de mensen vastgesteld. Dat gebeurt in de meeste gevallen tussen de leeftijd van 15 tot 30 jaar. De oorzaak van deze stoornis ligt in een tekort aan hypocretine. Deze lichaamseigen stof regelt ons slaapgedrag en ons eetgedrag. Narcolepsie is niet erfelijk en wordt niet veroorzaakt door onderliggende aandoeningen.
Hoe zelf beter leren omgaan met een slaap-waakstoornis?
Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om beter om te kunnen gaan met narcolepsie. Zoals het luisteren naar rustgevende muziek, zonder beelden die prikkels kunnen veroorzaken. Het is ook belangrijk om voldoende te sporten en bewegen zodat jouw lichamelijke conditie op peil blijft. Voldoende bewegen overdag zorgt er ook voor dat je ‘s nachts beter en regelmatiger slaapt. Houd een dagboek bij over de symptomen die je ervaart gedurende de dag. Dat is vooral belangrijk wanneer je medicatie gebruikt om de symptomen van narcolepsie onder controle te houden. Door bij te houden wat je voelt en opmerkt, kan de medicatie makkelijker op de juiste manier worden afgesteld door een arts.
Professionele hulp van een psycholoog bij narcolepsie
Narcolepsie heeft een behoorlijke impact op jouw fysieke welzijn, maar ook op jouw mentale gezondheid. Zeker wanneer je door deze slaap-waakstoornis wordt belemmerd in je sociale contacten en activiteiten, of wanneer je angstklachten ervaart door hypnagoge hallucinaties. In dat geval is het belangrijk om de hulp van een professional in te schakelen zoals een psycholoog. Therapievormen die je beter leren omgaan met narcolepsie zijn bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie. Een psycholoog kan deze therapie aanbieden als maatwerk.
Openingstijden
Ma. 10.00 – 18.00
Di. 10.00 – 18.00
Wo. 10.00 – 18.00
Do. 10.00 – 18.00
Vr. 10.00 – 18.00
Za. 12.00 – 17.00
Zo. Gesloten
